- Ελεατική σχολή
- Αρχαία φιλοσοφική σχολή με έδρα την Ελέα, πόλη της Κάτω Ιταλίας. Ιδρυτής της θεωρείται ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος, ο οποίος αρνείται την ανθρωπομορφική πολλαπλότητα του θείου και εισηγείται τον μονοθεϊσμό. Κύριος εκπρόσωπος της σχολής υπήρξε ο Παρμενίδης, συνεχιστές του οποίου ήταν ο Ζήνων και ο Μέλισσος ο Σάμιος. Η ελεατική διδασκαλία διαχωρίζει το φαινόμενο, προϊόν πλάνης των αισθήσεων, από το πραγματικό ον, που το συλλαμβάνει μόνο η νόηση. Το πραγματικό ον είναι ένα, αγέννητο και άφθαρτο, ακίνητο και χωρίς οριακές ιδιότητες, δηλαδή αΐδιον. Το αντίθετο αυτού του όντος είναι το μηδέν, που δεν υπάρχει, ούτε μπορεί να γίνεται λόγος γι’ αυτό. Συνεπώς αποκλείεται η συνύπαρξη και η αλληλενέργεια των αντιθέτων, καθώς και η κίνηση που προϋποθέτει αλλαγή κατάστασης, απώλειες και προσθήκες. Η αντίληψη αυτή του αναλλοίωτου και αϊδίου, ως χαρακτηριστικών του πραγματικού όντος, έμελλε να ασκήσει μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της φιλοσοφικής σκέψης των αρχαίων Ελλήνων, ιδιαίτερα στη διδασκαλία των ατομικών, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, ενώ με την απόδοση των φαινομένων του κόσμου, των αντιληπτών από την αίσθηση, στον ανθρώπινο υποκειμενισμό (κατά δόξαν) είχε ανοίξει ο δρόμος για τη σοφιστική διδασκαλία.
Dictionary of Greek. 2013.